Het is twee jaar geleden dat ik voor het laatst een artikel schreef. Naast simpelweg geen tijd, is er ook op persoonlijk vlak veel gebeurd. Bij het herlezen van mijn laatste artikelen realiseer ik me nog eens goed waar ik vandaan kom en wat ik geleerd en gedaan heb om meer mezelf te zijn dan ooit. Daar mag ik best trots op zijn, en dat ben ik ook!

De belangrijkste shift is dat ik helderder zie wie ik werkelijk ben, daar nu (meer) waardering voor heb en meer op vertrouw. Dat voelt echt anders. Ik ervaar het in al mijn relaties en interacties met mensen en groepen. Niet dat ik dat voorheen niet zag, maar er is iets geshift in mijn bewustzijn. Dat is het resultaat van een langdurig proces en niet zomaar in enkele woorden te vangen. Het is wel voelbaar. En geeft me vleugels! Het mag en kan dus ook vanzelf gaan, ik hoef niet alles alleen te doen of overal heel erg hard voor te werken. Of als ik dat wel doe is dat niet persé goed of de bedoeling en moet ik juist leren nee zeggen. Mijn spirituele ontwikkeling is hierin leidend geweest, met hulp van mijn soulmates en gidsen. Spiritueel is niet tastbaar maar wel voelbaar, niet zweverig maar juist gegrond. In onze westerse cultuur hebben we ‘bedacht’ dat alles om materie en ratio gaat, terwijl de essentie van het leven en menszijn vooral gaat om immateriële zaken als gevoel en geloof. Dat we onze essentie ontkennen en zo onbewust door het leven gaan is een groot verlies. Het leidt tot enorme problemen in de wereld. We zijn de connectie met onszelf en de aarde kwijtgeraakt en vernietigen daarmee ons eigen toekomstperspectief op leven op deze aarde. Wie is nu eigenlijk gek? Als je je hier echt bewust van wordt is het een uitdaging om niet moedeloos en depressief te worden. Vanuit deze staat van zijn kun je immers niets meer uitrichten. En we hebben juist de mensen nodig die wel bewust zijn en hier iets aan willen en kunnen doen. Zoals mijn nichtje laatst zei, “Ik wil geen kinderen op deze wereld zetten, maar als wij als ontwikkelde bewuste mensen dat niet meer doen, dan krijg je nog meer onbewuste mensen die ons nog verder van huis brengen.” Oftewel er is een urgentie om iets te doen met wat je ziet en wat je kunt bijdragen aan het keren van het tij. Zo voelt dat voor mij ook.

Want laten we wel zijn, alles van werkelijke waarde in het leven draait om liefde, voor jezelf en in relatie met anderen. Niet om dingen. Ik ben wel alleen, maar voel me niet alleen. Mede dankzij mijn vele diepgaande en vervullende relaties. Die mij zien voor wie ik ben en niet willen veranderen, die mij liefdevol steunen zonder me te willen redden. Ik kan niet zeggen dat de weg niet moeilijk en pijnlijk was, maar dat was precies wat ik nodig had om oude patronen te kunnen doorbreken. En nee te durven zeggen tegen mensen die niet goed voor mij zijn, mij niet zien voor wie ik ben of mij willen gebruiken voor hun eigen doelen.

Zoals Mark Manson zegt in ‘The Subtle Art of Not Giving a Fuck’: “Pain is part of the process. For many of us, our proudest achievements come in the face of adversity. To deny our pain is to deny our own potential.”

Het heeft me naast vertrouwen ook meer lichtheid en plezier gebracht. Helderheid over wat een conflict met jou doet is de enige manier om er ook iets constructiefs mee te kunnen doen. Door te zien wat ik niet (meer) wil en daar nee tegen te durven zeggen, is ook duidelijker geworden wat ik wel wil en ben ik dat meer gaan creëren en aantrekken. Dat bracht afgelopen jaren bijzondere mensen en werk op mijn pad. Ik realiseer me hoeveel (meer) ik te bieden heb dan ik dacht en hoeveel gemak er is als ik daarin echt op mezelf vertrouw.

Dus wat zingt er in mij? Als ik die vraag nu aan mezelf stel dan komt er als antwoord: liefde. Oké, ik ben, wij zijn liefde, maar wat zegt mij dat nu? De vraag is misschien, leef ik mijn leven ook voldoende vanuit liefde voor mezelf? En wat betekent dat dan? Hoe zie ik er dan uit, wat doe ik? Het eerste wat nu in me opkomt is dat ik er dan zachter uitzie. En ook zachter doe. Zachtheid was het thema van het Volkskrant kerstmagazine en dat resoneerde enorm. Was ik wel zacht genoeg voor mezelf? En als ik dat niet ben, hoe kan ik dan (in hemelsnaam) zacht voor anderen zijn? In de Body Talk workshop begin dit jaar deden we een oefening over onze meest gevreesde en meest gewenste deelnemer in een training. Daar voelde ik in mijn lijf hoe de criticus in mezelf steeds wordt getriggerd door een kritische deelnemer. Dat inzicht hielp me om milder naar mezelf en van daaruit milder naar de kritische deelnemer te kijken. Te zien wat daarin van de ander en wat van mij is. Dat gaf een wereld aan nieuwe mogelijkheden om hiermee om te gaan. Ik ontdekte ook dat ik het meest blij wordt van mensen die open zijn, die graag willen leren, bewust zijn, ontvankelijk, naar zichzelf kunnen kijken en zich openstellen voor wat ze nog niet weten. Ik zag daarin ook mezelf, althans een stuk van mezelf dat ik graag ben en laat zien. Zo gaat alles eigenlijk altijd over jezelf, hoe bewust je daarvan bent en wat je er vervolgens mee doet in relatie tot anderen. Boeiend, maar niet altijd makkelijk. Het is namelijk niet vrijblijvend en wordt niet altijd gezien en gewaardeerd. Je doet het voor jezelf. En het leren houdt nooit op. Dat kan wel eens frustrerend zijn maar is eigenlijk heel mooi. Het zorgt ervoor dat ik met elke wikkel die ik eraf haal weer meer te bieden heb aan anderen. En dat is het mooiste wat er is. Getuige zijn van hoe een ander open gaat, heel en krachtig wordt.

Afgelopen jaar heb ik dit meer mogen ervaren dan ooit. Ik was altijd primair begeleider van veranderingsprocessen en transities en gaf af toe een training of workshop. Sinds ik voor de Baak trainingen geef sta ik ineens vrijwel wekelijks voor de groep. Dat is heel intens en leerzaam. Maar bovenal geniet ik ervan en voel ik me als een vis in het water. Wat heerlijk om me volledig op de deelnemers en hun ontwikkeling te kunnen richten! Eindelijk meer gemak, niet meer alles zelf te hoeven doen, gesteund te worden door collega’s en een professionele organisatie die alles voor je regelt. Deze samenwerking geeft me precies wat ik nodig heb om meer in mijn kracht te komen. Naast de open programma’s doe ik ook een paar in-company leiderschapsprogramma’s, waaronder in een groot ziekenhuis. Hierin komt mijn ervaring van 10 jaar werken in een grote organisatie en ruim 20 jaar begeleiden van organisatie ontwikkeling goed tot haar recht. Het gekke is dat me dat geen enkele moeite kost, het gaat vanzelf. Het harde werk zit hem in het werken aan mezelf, bij mezelf blijven en vertrouwen op mijn intuïtie, kennis en ervaring. Ik dacht altijd dat ik alles alleen moest kunnen en doen, waardoor ik heel hard werkte. In deze samenwerking heb ik ontdekt hoe fijn het is als ik me kan richten op waar ik goed in ben en waar ik energie van krijg. Daardoor kan ik ook zachter voor mezelf zijn en van daaruit voor anderen.  En heb ik meer liefdevol kunnen coachen, trainen en begeleiden. Dat is denk ik wat er zingt in mij, als ik het zo terug lees. Mijn hart zingt. Het volgen van mijn hart betekent naast dat ik zelf vooral veel wil blijven zingen, het brengen van meer zachtheid en liefde in de wereld in alles wat ik doe. Dat klinkt misschien soft maar is juist in deze harde wereld ongelofelijk uitdagend en urgent. Nu blijf ik mezelf trouw. Met steeds meer maatjes en organisaties die mij hierin steunen en versterken. Dank aan ieder die ik hierin heb ontmoet!